کد مطلب:234801 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:255
اسرار نماز جماعت
پیرامون اسرار و فلسفه های نماز جماعت، حضرت رضا علیه السلام فرموده اند:
«انما جعلت الجماعة لئلا یكون الاخلاص و التوحید و الاسلام و العبادة لله الا ظاهرا مكشوفا... و لیكون شهاداة الناس بالاسلام بعضهم لبعض جائزة ممكنة؛ [1] .
نماز جماعت واجب شده تا اخلاص، توحید، عبادت و اسلام اظهار شود و همین اظهار بر اهل عالم حجت را تمام كند و بر منافق و كسی كه نماز را سبك می شمارد، اتمام حجت گردد... و نیز شهادت مردم به عدالت یكدیگر جایز و ممكن باشد. هم چنین جماعت - كه تعاون بر بر و احسان است - بازدارنده از گناهان می باشد».
پیشوای هشتم در این حدیث درربار به چندین فلسفه و آثار
[ صفحه 194]
نماز جماعت اشاره فرموده اند:
1 - برای این كه عبادت خداوند، در محل دید مردم قرار گیرد و موجب اتمام حجت با مردم سراسر زمین شود.
2 - برای این كه منافقان و كسانی كه نماز را سبك می شمارند، تحت تأثیر عظمت و شكوه نماز قرار گیرند.
یكی از نویسندگان در این مورد می نویسد:
«امام رضا علیه السلام در فلسفه ی نماز جماعت می فرماید: یكی از آثار نماز جماعت تشویق افراد بی حال است؛ مثلا همین كه نام مقدس حضرت مهدی (عج) برده می شود، علاقه مندان و عاشقان او به احترامش قیام می كنند. از این رو افراد بی حال، همین كه قیام آنها را می بینند، آنان نیز به پا می خیزند و احترام می كنند، این تشویق عملی برای افراد بی نشاط است». [2] .
3 - برای این كه مسلمانان در حضور هم گواهی دهند كه مسلمانان هستند و در مقابل خدای قادر و متعال، همگی منظم و در صفوف پیوسته سفید و سیاه، غنی و فقیر، بزرگ و كوچك، زن و مرد و... او را عبادت می كنند.
4 - نماز جماعت، باعث قبولی توبه و دعاها می شود و نظر رحمت و بخشش خداوند، همواره با جماعت است.
[ صفحه 195]
در شكوه نماز جماعت
بشكفد غنچه های سعادت
در نوای اذان مؤذن
می شود لطف حق بی نهایت
در صف مسلمین، اختر دین
هست زیباترین زیور دین
بزمشان می شود رشك رضوان
از درخشانی گوهر دین
(مردانی)
عارف الهی، مرحوم میرزا جواد ملكی تبریزی، درباره ی حكمت ها و اسرار نماز جماعت می نویسد:
«حكمت اصلی در تشریع نماز جماعت، اتحاد قلوب مؤمنان در امر خدا است و برای این اتحاد، فواید بسیاری از قوت اسلام و مسلمین و غیر آن می باشد. گذشته از این، نماز جماعت در تكمیل نفوس و قوت آنها در سیر الی الله و جلب فیوضات الهی، بسیار مؤثر است؛ زیرا اگر رحمت حق تعالی شامل حال یكی از آنان شود - به خصوص اگر اجتماع و اتحاد آنها برای خدا و در راه او باشد - همه ی آنان را فرا خواهد گرفت؛ گرچه دیگران مستحق آن رحمت نباشند.
و مثل اجتماع القلوب، مثل اتصال آب های قلیل به یكدیگر است؛ كه چون به یكدیگر متصل شوند، از صورت آب قلیل خارج شده و كر می گردد، كه دیگر به اندك نجاستی، طهارتش را از دست نمی دهد...». [3] .
[ صفحه 196]
مفتی اعظم مصر می گوید:
«یكی از مستشرفین مشهور - كه در قاهره بود - روزی از دانشگاه الازهر و دیگر آثار باستانی بازدید می كرد. به همراه او، از چند مسجد دیدن كردیم. در یكی از مساجد، نماز جماعت برگزار بود. مسلمین در صف های فشرده با ابهت و هیمنه ی خاصی به طور هماهنگ، تكبیر و سبحان الله می گفتند. یك لحظه دیدم حالت چهره ی مستشرق تغییر كرد. اول فكر كردم، اتفاقی برایش افتاده است، پرسیدم: چه مشكلی پیش آمده است؟ جواب داد: نه، هیبت و عظمت این نماز و عبادت تمام را مرتعش كرده است. از این همه هماهنگی و اتحاد، در شگفت هستم. [4] .
«انما جعلت الجماعة لئلا یكون الاخلاص و التوحید و الاسلام و العبادة لله الا ظاهرا مكشوفا... و لیكون شهاداة الناس بالاسلام بعضهم لبعض جائزة ممكنة؛ [1] .
نماز جماعت واجب شده تا اخلاص، توحید، عبادت و اسلام اظهار شود و همین اظهار بر اهل عالم حجت را تمام كند و بر منافق و كسی كه نماز را سبك می شمارد، اتمام حجت گردد... و نیز شهادت مردم به عدالت یكدیگر جایز و ممكن باشد. هم چنین جماعت - كه تعاون بر بر و احسان است - بازدارنده از گناهان می باشد».
پیشوای هشتم در این حدیث درربار به چندین فلسفه و آثار
[ صفحه 194]
نماز جماعت اشاره فرموده اند:
1 - برای این كه عبادت خداوند، در محل دید مردم قرار گیرد و موجب اتمام حجت با مردم سراسر زمین شود.
2 - برای این كه منافقان و كسانی كه نماز را سبك می شمارند، تحت تأثیر عظمت و شكوه نماز قرار گیرند.
یكی از نویسندگان در این مورد می نویسد:
«امام رضا علیه السلام در فلسفه ی نماز جماعت می فرماید: یكی از آثار نماز جماعت تشویق افراد بی حال است؛ مثلا همین كه نام مقدس حضرت مهدی (عج) برده می شود، علاقه مندان و عاشقان او به احترامش قیام می كنند. از این رو افراد بی حال، همین كه قیام آنها را می بینند، آنان نیز به پا می خیزند و احترام می كنند، این تشویق عملی برای افراد بی نشاط است». [2] .
3 - برای این كه مسلمانان در حضور هم گواهی دهند كه مسلمانان هستند و در مقابل خدای قادر و متعال، همگی منظم و در صفوف پیوسته سفید و سیاه، غنی و فقیر، بزرگ و كوچك، زن و مرد و... او را عبادت می كنند.
4 - نماز جماعت، باعث قبولی توبه و دعاها می شود و نظر رحمت و بخشش خداوند، همواره با جماعت است.
[ صفحه 195]
در شكوه نماز جماعت
بشكفد غنچه های سعادت
در نوای اذان مؤذن
می شود لطف حق بی نهایت
در صف مسلمین، اختر دین
هست زیباترین زیور دین
بزمشان می شود رشك رضوان
از درخشانی گوهر دین
(مردانی)
عارف الهی، مرحوم میرزا جواد ملكی تبریزی، درباره ی حكمت ها و اسرار نماز جماعت می نویسد:
«حكمت اصلی در تشریع نماز جماعت، اتحاد قلوب مؤمنان در امر خدا است و برای این اتحاد، فواید بسیاری از قوت اسلام و مسلمین و غیر آن می باشد. گذشته از این، نماز جماعت در تكمیل نفوس و قوت آنها در سیر الی الله و جلب فیوضات الهی، بسیار مؤثر است؛ زیرا اگر رحمت حق تعالی شامل حال یكی از آنان شود - به خصوص اگر اجتماع و اتحاد آنها برای خدا و در راه او باشد - همه ی آنان را فرا خواهد گرفت؛ گرچه دیگران مستحق آن رحمت نباشند.
و مثل اجتماع القلوب، مثل اتصال آب های قلیل به یكدیگر است؛ كه چون به یكدیگر متصل شوند، از صورت آب قلیل خارج شده و كر می گردد، كه دیگر به اندك نجاستی، طهارتش را از دست نمی دهد...». [3] .
[ صفحه 196]
مفتی اعظم مصر می گوید:
«یكی از مستشرفین مشهور - كه در قاهره بود - روزی از دانشگاه الازهر و دیگر آثار باستانی بازدید می كرد. به همراه او، از چند مسجد دیدن كردیم. در یكی از مساجد، نماز جماعت برگزار بود. مسلمین در صف های فشرده با ابهت و هیمنه ی خاصی به طور هماهنگ، تكبیر و سبحان الله می گفتند. یك لحظه دیدم حالت چهره ی مستشرق تغییر كرد. اول فكر كردم، اتفاقی برایش افتاده است، پرسیدم: چه مشكلی پیش آمده است؟ جواب داد: نه، هیبت و عظمت این نماز و عبادت تمام را مرتعش كرده است. از این همه هماهنگی و اتحاد، در شگفت هستم. [4] .
[1] وسائل الشيعه، ج 5، ص 372؛ بحارالانوار، ج 88، ص 12.
[2] 114 نكته درباره ي نماز، ص 43.
[3] اسرار الصلاة، ص 491 و 492.
[4] بهترين پناهگاه، 107.